Kategoria: Minerały

Hutchinsonit jest minerałem talu, czyli metalu, który rzadko się pojawia w tym cyklu (po raz pierwszy i jedyny w odcinku o christycie). Wzór TlPbAs₅S₉, twardość 1,5-2, gęstość 4,6 g/cm³. Odkryty w 1903 roku i nazwany na cześć angielskiego profesora mineralogii z Cambridge, dra Arthura Hutchinsona. Minerał ten zawiera trzy silnie szkodliwe pierwiastki – obok talu jeszcze… Czytaj dalej 208. Hutchinsonit

Dziś minerał, którego nazwę spolszczam z pewną obawą na weselit (ang. veszelyite), wzór (Cu,Zn)₂Zn(PO₄)₂·2H₂O, czyli zasadniczo fosforan(V) cynku z dodatkiem miedzi(II). Ma niesamowity „morski” kolor, ciemnobłękitny, rzadziej po prostu niebieski lub zielononiebieski. Twardość 3,5-4, gęstość 3,4 g/cm³. Jego odkrywcą jest XIX-wieczny węgierski inżynier górnictwa A. Veszeli, od którego nazwiska pochodzi nazwa minerału („sz” czyta się po… Czytaj dalej 207. Weselit

Z serii „Minerały tylko dla dorosłych” – fukalit. Nielichy problem z tym minerałem, ponieważ jest nieefektowny i skrajnie rzadki. MinDat podaje 7 miejsc występowania na świecie, prócz Japonii (w tym kopalni Fuka, od której, wbrew pozorom i temu co sobie pomyśleliście, pochodzi jego nazwa) jeszcze Tasmania, Meksyk i Rumunia. Wzór Ca₄[Si₂O₆][CO₃](OH)₂, twardość 4, gęstość ok.… Czytaj dalej 206. Fukalit

Myślałem już, że nie napiszę dzisiaj odcinka, bo kot na mnie siedział, ale w końcu zostałem łaskawie uwolniony. Korzystając z tej okazji – demantoid, inny minerał z grupy granatu, zielona odmiana andradytu. Wzór, twardość i gęstość takie same jak poprzednio, jest to krzemianowy minerał żelaza i wapnia. Za zielone zabarwienie odpowiada domieszka jonów chromu(III). Nazwa… Czytaj dalej 205. Demantoid

Andradyt jest żółtym, zielonym, brązowym lub szaroczarnym minerałem krzemianowym z grupy granatu. Wzór Ca₃Fe³⁺₂(SiO₄)₃, twardość 6,5-7, gęstość 3,9 g/cm³. Nazwany na cześć brazylijskiego mineraloga, przyrodnika, polityka, wykładowcy i poety José Bonifácio de Andrada e Silva (wyobrażacie to sobie? „José Bonifácio de Andrada e Silva, chodź na obiad!”… „José Bonifácio de Andrada e Silva, ile razy mam… Czytaj dalej 204. Andradyt

Z serii „Minerały tylko dla dorosłych” – dikit (ang. dickite, wink wink), który należy do krzemianów glinu, wzór Al₂(Si₂O₅)(OH)₄. Na ogół bezbarwny, czasem żółtawy albo zielony, twardość 2-2,5, gęstość 2,6 g/cm³. Nazwany, wy zbereźniki, na cześć szkockiego chemika i metalurga Allana Brugha Dicka, który opisał go jako pierwszy pod koniec XIX wieku. Dikit jest minerałem wtórnym… Czytaj dalej 203. Dikit

Waryscyt (ang. variscite) jest względnie rzadkim minerałem fosforanowym o dość prostym wzorze AlPO₄·2H₂O. Najczęściej przyjmuje zabarwienie zielone lub zielonkawe (podobne do malachitu), niebieskozielone (podobne do turkusu), czasem czerwone; bywa też bezbarwny. W najpopularniejszej wersji przypomina kolorystyką zielone płytki drukowane stosowane w elektronice, dlatego niektóre firmy zajmujące się takimi produktami noszą nazwę „Variscite”. Małe pojedyncze kryształy,… Czytaj dalej 202. Waryscyt

Dziś coś z serii „minerały tylko dla dorosłych” – kummingtonit, po angielsku cummingtonite (wink, wink). W Internecie pełno jest hermetycznych dwuznacznych żartów, np. w postaci t-shirtów, natomiast sam minerał nie jest może jakoś specjalnie atrakcyjny – jego najefektowniejsza postać to wąskie, długie igły, które najlepiej wyglądają na mikrofotografiach. Chemicznie jest to krzemian wodorotlenek magnezu żelaza(II),… Czytaj dalej 201. Kummingtonit

Chalcedon chromowy to odmiana chalcedonu barwy zielonej, chemicznie jedna z form ditlenku krzemu SiO₂. Jest podobny do chryzoprazu, tylko ma ciemniejsze zielone zabarwienie, za które odpowiadają związki chromu. Oprócz chryzoprazu oglądaliśmy też inne odmiany chalcedonu: agat i karneol. Co ciekawe, chalcedon chromowy, często wykorzystywany przez Rzymian (Pliniusz Starszy podaje mylnie, że pochodził z Indii), został… Czytaj dalej 200. Chalcedon chromowy

Filipsyt wapniowy (ang. phillipsite-Ca), jest jednym z kilku filipsytów należących do grupy minerałów zeolitowych. Przypomnę, że zeolity są minerałami zawierającymi dużą ilość słabo związanej wody, którą łatwo wydzielić pod wpływem ciepła. Ich nazwa pochodzi od greckich słów dzeo (wrzeć) i lithos (kamień), czyli są to „wrzące kamienie”. Z punktu widzenia chemika zeolity są glinokrzemianami sodu,… Czytaj dalej 199. Filipsyt wapniowy