Onyks jest czarno-białą odmianą agatu, który z kolei pod względem chemicznym stanowi odmianę chalcedonu, który jest odmianą kwarcu, który ma wzór SiO₂. W związku z tym parametry onyksu są takie same, jak kwarcu – twardość 6,5-7, gęstość ok. 2,6 g/cm³. Występuje na wszystkich kontynentach poza Afryką, aczkolwiek nie jest zbyt rozpowszechniony. Nazwa pochodzi od greckiego słowa όνυξ, oznaczającego „pazur”, i nawiązuje do twardości, wyglądu i ostrych krawędzi przełomu tego minerału. Z rzadka onyks ma inne zabarwienie niż czarno-białe, niestety ostatnio nazwą „onyks” określa się błędnie wiele innych minerałów, głównie węglanowych.
Onyks jest znany od starożytności i często używany na pieczęcie, w jubilerstwie oraz do innych zastosowań, głównie zdobniczych. Z uwagi na nieprzezroczystość szlifuje się go głównie w kaboszony. Jak wiele kamieni o układzie różnobarwnych warstw, onyks służył do wykonywania kamei. Jedną z najsłynniejszych prezentuje ostatnie zdjęcie – jest to tzw. Gemma Augustea, wykonana za czasów cezara Augusta, prawdopodobnie przez ulubionego jubilera monarchy, Dioskuridesa. Kamea ta przedstawia zapewne samego Augusta w otoczeniu bóstw opiekuńczych.
Przedmioty z onyksu wykonywano też w starożytnym Egipcie, na Krecie (kultura minojska), w starożytnej Grecji.
Wedle stron kamiennomagicznych onyks symbolizuje siłę i moc (coś zaleciało fizyką w sumie), daje wytrzymałość i odporność przy wykonywaniu trudnych i złożonych zadań. Pogłębia on poczucie kontroli nad swoim życiem, obdarza takimi cechami jak determinacja, wytrwałość, odwaga i stanowczość. Jest pomocny przy podejmowaniu trudnych decyzji. Jest idealny dla osób prowadzących aktywny tryb życia – sportowców i ludzi wykonujących stresujące zawody, menedżerów, kadry kierowniczej i zarządzającej, ale też uczniów i studentów. To ostatnie być może dlatego, że ponoć leczy też, hm hm, dolegliwości dermatologiczne. Zalecenie jest, by go rozładowywać z negatywnej energii raz w miesiącu pod bieżącą letnią wodą. O rany.
[zdjęcia: 1,2 za pośrednictwem strony mindat.org, 2 Rob Lavinsky & irocks.com; 3-5 za pośrednictwem Amazon, 6 – Amber Planet, 7 – France Minerals, 8 – nastya81, 9 – By Gryffindor – Own work, CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1021138]
Fine pattern of black onyx mineral for your mineralogical collection. Brazil field. 