69. Pirotyn

W odcinku o moim ulubionym numerze 69 będzie pirotyn (ang. pyrrhotite). Jest to siarczkowy minerał żelaza o zmiennym składzie Fe(1-x)S, odmiana troilitu (FeS). Zmienność składu wynika z niedoskonałości kryształu pirotynu – wiele miejsc, które powinny być obsadzone przez jony żelaza, jest pustych. Pirotyn wykazuje słabe właściwości magnetyczne, a kolorem przypomina piryt. Twardość 3,5-4,5 w skali… Czytaj dalej 69. Pirotyn

68. Milleryt

Onegdaj był kurczaczek mineralogii (skłodowskit), a dzisiaj będzie jeżu mineralogiczny – milleryt. Pod względem pokroju jeden z najdziwniejszych minerałów, jakie widziałem – krystalizuje w postaci długich igieł, ale może też wyglądać jak włosy, drut, szpilki z drzewa iglastego, srebrny łańcuch na choinkę albo nawet jeżowce. Wzór NiS, czyli siarczek niklu, zabarwienie mosiężno-żółte lub zielonkawe, z… Czytaj dalej 68. Milleryt

66. Klinozoisyt

Klinozoisyt jest minerałem krzemianowym o wzorze {Ca₂}{Al₃}(Si₂O₇)(SiO₄)O(OH), zabarwieniu oliwkowym lub brązowym i słupowym pokroju (jeśli mowa o dobrze wykształconych kryształach). Twardość 7, gęstość ok. 3,3 g/cm3. Nazwę zawdzięcza jednoskośnej (czyli monoklinalnej) budowie kryształów i podobieństwu do zoisytu; należy do grupy epidotu. Zidentyfikowany i opisany pod koniec XIX wieku jako minerał występującym w Tyrolu Wschodnim. Zabarwienie… Czytaj dalej 66. Klinozoisyt

64. Sengieryt

Sengieryt to jeden z minerałów uranowych, Cu₂(UO₂)₂(VO₄)₂·6H₂O. Zabarwienie oliwkowozielone lub żółtozielone, przezroczysty, twardość 2,5, gęstość 4 g/cm3. Sengieryt jest radioaktywny. Występuje głównie w Demokratycznej Republice Konga, odkryty i opisany w 1949. Nazwany na cześć Edgara Sengiera, belgijskiego dyrektora kopalń rud uranowych w czasach, kiedy to jeszcze był Zair. Z tych kopalń dostarczano rudę uranu dla… Czytaj dalej 64. Sengieryt

63. Pucheryt

Pucheryt jest minerałem o prostym wzorze, to wanadan(V) bizmutu(III), BiVO₄. Na ogół jest czerwonobrązowy, zielonobrązowy lub żółtobrązowy. Twardość w skali Mohsa – 4, gęstość około 6,7 g/cm3 (duża, bo bizmut jest metalem ciężkim). Nazwa pochodzi od szybu Pucher w kopalni Wolfgang, w Saksonii. Po raz pierwszy opisany w latach 70. XIX wieku. O bizmucie już… Czytaj dalej 63. Pucheryt

62. Alanit

Alanity to grupa minerałów należących do epidotów, sorokrzemiany o wzorze M₂(Al,Fe+3)₃(SiO₄)₃(OH), gdzie jako M może występować cer, wapń, itr lub lantan. Dodatkowo alanity mogą zawierać różne ciężkie pierwiastki, takie jak tor, uran, cyrkon, bar, i często służą jako surowiec do ich otrzymywania. Bywają radioaktywne (gdy zawierają tor lub uran) i wtedy mogą wykazywać zjawisko metamiktyzacji,… Czytaj dalej 62. Alanit

61. Epidot

Epidot jest minerałem o wzorze Ca₂(Al₂,Fe)(SiO₄)(Si₂O₇)O(OH), z grupy krzemianów, dokładniej krzemianów grupowych (zawierających anion Si₂O₇6–). Twardość w skali Mohsa 6 do 7. Zabarwienie pistacjowe, żółtozielone, czarnozielone; wykazuje silny pleochroizm, czyli zmienność zabarwienia w zależności od kierunku obserwacji. Nazwa pochodzi od greckiego słowa epidosis oznaczającego „dodatek” (w nawiązaniu do nierównego kształtu). Jako krzemian występuje dość powszechnie,… Czytaj dalej 61. Epidot

60. Elbait

Dzisiaj kolejny ciężki zawodnik o poważnym wzorze – elbait, Na(Li1.5Al1.5)Al₆(Si₆O1₈)(BO₃)₃(OH)₃(OH), czyli borokrzemian glinu, litu i sodu. Jest to minerał z grupy turmalinów, po raz pierwszy znaleziony na znanej skądinąd włoskiej wyspie Elbie, od której wzięła się jego nazwa. Elbait ma kilka odmian o różnych barwach i własnych nazwach: bezbarwny to achroit, różowy lub czerwony –… Czytaj dalej 60. Elbait