75. Benitoit

Benitoit jest unikatowym minerałem baru i tytanu, o wzorze BaTi(Si₃O₉). Takie połączenie daje również bardzo nietypowy pokrój – benitoit tworzy kryształy o szafirowym lub niebieskim zabarwieniu i charakterystycznym trójkątnym kształcie, tak jakby złożone z dwóch płaskich ostrosłupów trójkątnych zetkniętych podstawami (oczywiście pełny trójkąt widzimy tylko u w pełni uformowanych kryształów). Twardość 6-6,5 (czyli jest znacznie miększy od szafiru, który ma 9 w skali Mohsa), gęstość 3,65 g/cm³.

Szafirowe zabarwienie benitoitu wynika z domieszki kationów Fe³⁺ i powstaje w tym samym mechanizmie, co w przypadku prawdziwego szafiru, tzn. wskutek przejść elektronowych z przeniesieniem ładunku między jonami tytanu i żelaza. Przejścia te nie są zabronione (termin z zakresu spektroskopii), więc często dają intensywne zabarwienie. Benitoit blaknie jednak przy ogrzewaniu w powietrzu do temperatury 600°C. Bezbarwne egzemplarze tego minerału próbowano w celu nadania im koloru poddawać napromienieniu w bombie kobaltowej albo ogrzewaniu – powstawały egzemplarze o barwie różowej lub brzoskwiniowej. Benitoit wykazuje też silną fluorescencję pod wpływem krótkofalowego ultrafioletu.

Nazwa benitoitu pochodzi od rzeki Santo Benito w Kalifornii, w której okolicy odkryto go w 1907 roku; od 1985 jest on oficjalnym kamieniem tego stanu. Powstaje w serpentynicie , który uległ przemianom hydrotermalnym pod wysokim ciśnieniem (np. w strefach subdukcji, czyli w miejscach, w których jedna płyta kontynentalna wsuwa się pod drugą, gdzie ulega różnym przemianom, a ostatecznie przetopieniu).

Jest to minerał bardzo rzadki, większość znalezisk pochodzi z zachodnich USA. Poza Ameryką udało się go jeszcze znaleźć w północno-zachodniej Rosji, Czechach, Japonii i Australii, jednak egzemplarze o walorach jubilerskich pochodzą wyłącznie z Kalifornii. Benitoitowi nadaje się szlif fasetkowy, często brylantowy, ale większość egzemplarzy jubilerskich stanowią kamienie bardzo małe, o wadze poniżej karata. W muzeum Smithsonian Institution można obejrzeć oszlifowany fasetkowo kamień ważący 7,5 karata (wedle innych źródeł – 7,8), który jest największym publicznie dostępnym szlifowanym benitoitem.

Benitoit występuje jako ceniony minerał w grze „Elite Dangerous” z 2015 roku, symulatorze kosmicznego kupca, będącym jakoby spadkobiercą legendarnej serii „Elite” z lat 90. (aczkolwiek ta seria to nie były gry wieloosobowe). Co ciekawe, strony kamiennomagiczne raczej o nim milczą – być może z uwagi na rzadkość, która sprawia, że nie da się zarobić na jego sprzedaży. Udało mi jedynie ustalić, że benitoit reprezentuje żywioły powietrza i eteru, jest kamieniem znaku Panny. Ponadto stymuluje wzrost radości i szczęścia oraz poszerza świadomość. Jeśli umieścimy go w czakrze trzeciego oka (still counting), będzie wzmagać nasze zdolności telepatyczne. I na tym zakończymy, gdyż odbieram parapsychiczne wrażenie, że wystarczy.

[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Matteo Chinellato, Rob Lavinsky & irocks.com, Kevin Ward & exceptionalminerals.com, Collector’s Edge, Trinity Mineral Co., Marek Patúš, Marin Mineral, A&M, Michael C. Roarke, Antonio Borelli, Luigi Mattei, Fabre Minerals]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *