Dla uczczenia 50 odcinka – jeden z najbardziej niesamowitych minerałów, feerycznie błękitny lapis lazuli, zwany bardziej naukowo lazurytem (dokładniej – lapis lazuli jest mieszaniną minerałów, w której głównym składnikiem jest lazuryt). Lazuryt to tzw. tektokrzemian o skomplikowanym wzorze (Na,Ca)₈(S,Cl,SO₄,OH)₂|(Al₆Si₆O₂₄)]. Twardość 5-5,5. Nazwa pochodzi od perskiego słowa lazhward, czyli „błękitny”. Znany i stosowany do celów zdobniczych od 9 tysięcy lat.
Lazuryt jest wydobywany w różnych miejscach na kuli ziemskiej, ale przede wszystkim w Afganistanie, gdzie wydobywano go przez 6 tysięcy lat – tamtejsza odmiana lapis lazuli była pod jakimś względem szczególna. Afgański lapis lazuli był stosowany jako barwnik, m.in. do barwienia tkanin i w malarstwie, niestety w XIX wieku tamtejsze złoża zostały wyczerpane, a inne nie dają już kamienia o takiej samej jakości.
Kolor lazurytu pochodzi od anionów ponadsiarczkowych S₃⁻. Przedmioty wykonane z lapisu znajdowano w wielu stanowiskach archeologicznych, np. mykeńskich, egipskich predynastycznych, mezopotamskich i wielu innych. Z lapis lazuli i złota wykonana jest maska pośmiertna Tutenchamona. Sproszkowany lapis był używany przez Kleopatrę do malowania oczu.
[zdjęcie wiodące Matteo Chinellato za pośrednictwem mindat.org]
