123. Karneol

Karneol jest czerwoną odmianą chalcedonu, a jego nazwa pochodzi od francuskiej lub łacińskiej nazwy owocu derenia, który jest czerwony, półprzezroczysty i przypomina ten minerał oglądany pod światło. Chemicznie karneol to ditlenek krzemu SiO₂, twardość 6,5-7. Może mieć też odcienie od żółtego do czerwonobrązowego. Chętnie stosowany dziś w jubilerstwie i szlifowany na ogół w kaboszony (ale… Czytaj dalej 123. Karneol

122. Moissanit

Moissanit to jeden z najprostszych chemicznie minerałów, jakie się tu pojawiły – węglik krzemu SiC. Jako związek chemiczny węglik krzemu jest znany od pierwszej połowy XIX wieku – został otrzymany przez sławnego szwedzkiego chemika Jönsa Jacoba Berzeliusa, znanego m.in. z odkrycia krzemu, selenu, toru i ceru oraz wprowadzenia pojęć „kataliza”, „polimer”, „izomer” i „alotrop”. Berzelius… Czytaj dalej 122. Moissanit

121. Hiddenit

Hiddenit jest odmianą spodumenu o trwałej barwie od bladozielonej do szmaragdowej (dlatego czasem nazywa się go „litowym szmaragdem”). Wzór LiAlSi₂O₆, a źródłem zabarwienia są domieszki chromu. Twardość 6,5-7. Hiddenit został odkryty opisany pod koniec XIX wieku i nazwany na cześć Williama Earla Hiddena, amerykańskiego inżyniera górnictwa i kolekcjonera minerałów. W 1913 roku miejscowość znajdująca się… Czytaj dalej 121. Hiddenit

120. Najsławniejsze kamienie – szafir

Na koniec serii „Najsławniejsze kamienie” – szafiry. Szafir jest odmianą korundu (jak rubin), zabarwioną najczęściej na niebiesko przez domieszki żelaza i tytanu. Nazwą „szafir” określa się też odmiany korundu o innych barwach, znane są także szafiry dwubarwne. Tylko odmiana czerwona ma osobną nazwę, ale o rubinie już było. Słowo „szafir” pochodzi prawdopodobnie od hebrajskiego nazwy… Czytaj dalej 120. Najsławniejsze kamienie – szafir

116. Metatorbernit

Metatorbernit jest produktem odwodnienia torbernitu, który onegdaj opisałem jako jedyny zielony minerał uranu, co było jednak nieścisłe, ponieważ nasz dzisiejszy kryształ też jest zielony. Jako minerał uranowy jest radioaktywny, co jednak nie przeszkadza kolekcjonerom – można go spotkać w niektórych serwisach umożliwiających kupowanie minerałów. Gorzej z ceną – egzemplarz o wymiarach 7 na 4 cm… Czytaj dalej 116. Metatorbernit

115. Najsławniejsze kamienie – szmaragd

Z serii „Najsławniejsze kamienie” dziś szmaragdy. Przypomnę, że szmaragd jest odmianą minerału berylu (Be₃Al₂(SiO₃)₆) o barwie w różnych odcieniach zieleni, spowodowanej domieszką chromu lub wanadu. Szmaragdy są twarde (7,5-8 w skali Mohsa), ale najczęściej zawierają wiele inkluzji, wobec czego są kruche. Inkluzja to występujący wewnątrz kamienia pęcherzyk gazu (niekoniecznie powietrza) lub inne ciała obce. Mogą… Czytaj dalej 115. Najsławniejsze kamienie – szmaragd

114. Jantynit

Kontynuujemy temat minerałów uranowych – jantynit (ang. ianthinite) to ciemnofioletowy lub czarny minerał w wzorze U4+(UO₂)5O7·10H₂O. Twardość 2-3, gęstość 5,16 g/cm³. Wzór pokazuje, że jantynit zawiera atomy uranu na różnych stopniach utlenienia (IV i VI). Jest to jedyny znany minerał zawierający uran na IV stopniu utlenienia. Być może właśnie jego obecność jest przyczyną małej trwałości… Czytaj dalej 114. Jantynit