Uszkowit jest minerałem o skomplikowanym wzorze MgFe³⁺₂(PO₄)₂(OH)₂·8H₂O, najczęściej pomarańczowym. Twardość 3,5, gęstość 2,4 g/cm³. Nie uwierzycie, ale nazwa tego minerału pochodzi od Rosjanina Siergieja Lwowicza Uszkowa, przyrodnika i badacza okolic jeziora Ilmen w rejonie Nowogrodu. Zatem o ile nie dowiemy się, kim był Schodow (od klatki), Gardłow (od sprawy) czy Prasow (od konferencji), to co do Uszkowa istnieje jednak pewność.
Uszkowit ma pokrój krótkich, przenikających się ostro zakończonych płytek, zwykle wielkości 1-2 mm. Jest bardzo rzadkim minerałem, znalezionym w dwudziestu kilku miejscach porozrzucanych po wszystkich kontynentach z wyjątkiem Europy i Antarktydy. Odkryto go w 1979 roku w żyle granitowego pegmatytu na brzegu jeziora Wielki Tatkuł, kilkadziesiąt kilometrów od Czelabińska. Stanowi produkt przemian tryplitu, innego minerału fosforanowego, zawierającego mangan i żelazo.
W płomieniu dmuchawki stapia się w czarną perełkę, zaś perłę boraksową barwi na żółto, co sygnalizuje obecność żelaza. Ogrzewany w zamkniętej probówce wydziela wodę. Rozkłada się pod wpływem kwasu solnego, a w kwasie azotowym(V) z dodatkiem molibdenianu(VI) amonu daje charakterystyczne jasnożółte zabarwienie, świadczące o obecności fosforanów (konkretnie powstają złożone aniony fosforomolibdenianowe).
Ponieważ na temat dzisiejszego minerału trudno znaleźć więcej informacji, które nie zanudziłyby niebędącego specjalistą czytelnika, zobaczmy, co jeszcze pisze x. Benedykt Chmielowski o kamieniach z palca wyssanych:
DIACOSTIDES, Kamień wielkich i przedziwnych cnót, drugi DIADOCHUS; oba to do siebie mają, że dotknięciem trupa, albo w usta jego włożeniem, te cnoty tracą, jako świadczą Piotr Berchoryusz, Beluacensis, Arnoldus i inni Jubilerowie. Te konsiderując Symbolista ich naturę, daje im Inskrypcją: Perit tacto cadavere virtus. Kamień ten, według Berchoryusza, wiele pomaga czarnoksiężnikom i czarownikom. Co jeden wyraził wierszem: Nec Lapis est alius, qui fortius evocet umbras.
SAGDA, albo Sagada jest Kamień w Chaldejskjej znaleziony Krainie, trzy cudowne mający własności, l. Czując statek przechodzący, z dna wypływa do góry. 2. Statku się tak chwyta mocno, że aż drzewa część opanowaną odciąć potrzeba. 3. Że gniazdo swoje Ojczyste rzucając, do statków i naw na to się zdaje chwytać, aby do innych Krajów tak zapłynął, jako o nim Solinus, i Izydor świadczą.
Doprawdy, trudno zachować powagę przy tych bezkrytycznie powtarzanych „rewelacjach”.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Christian Rewitzer, Dennis Harries, Elmar Lackner, Angelo Brambilla, Henry Minot, Jhonatan Gomes minerals collection]