Chalkopiryt, zwany też pirytem miedziowym, jest minerałem o wyglądzie bardzo podobnym do pirytu. W najbardziej efektownej postaci krystalizuje jako wielościenna bryła o wyraźnych krawędziach, złotym zabarwieniu i metalicznym połysku. W istocie, tak samo jak piryt, można go wziąć za złoto, aczkolwiek złote samorodki nie mają regularnego kształtu i nie wykazują iryzacji (efektu tęczy) spotykanej na powierzchni chalkopirytu (i pirytu). W przypadku egzemplarzy o bardziej „drobnoziarnistym” pokroju (mniej ścian o dużej powierzchni) iryzacja może być tak silna, że stłumi złote zabarwienie i chalkopiryt będzie mieć powierzchnię tęczową, podobną do labradorytu. Efekt ten uzyskuje się też często sztucznie, przez obróbkę powierzchni chalkopirytu za pomocą kwasów.
Pod względem chemicznym chalkopiryt jest siarczkiem miedzi i żelaza, wzór CuFeS₂, twardość 3,5-4 (wyraźnie większa niż twardość złota, 2,5), gęstość 3,2 g/cm³. Często występuje w skałach magmowych i może ulegać utlenianiu np. do malachitu lub azurytu, bardzo efektownych minerałów miedzi. Jest bardzo rozpowszechniony na całej kuli ziemskiej.
Nazwa chalkopirytu pochodzi od greckich słów chalkós, „miedź” i pyrítes, „ogniowy”. Minerał ten jest znany od epoki brązu i często pełni rolę rudy miedzi, której zawiera prawie 35%. Do tego celu jest stosowany od 5000 lat, od początku hutnictwa. Związki o budowie krystalicznej analogicznej do budowy chalkopirytu zyskują w ostatnich latach coraz większe znaczenie, m.in. jako nanomateriały służące do wytwarzania energii, np. w ogniwach fotowoltaicznych albo paliwowych. Przykładem takiego związku jest CuInS₂, gdzie miejsce żelaza w sieci krystalicznej zajmuje ind.
Oczywiście jako znany minerał chalkopiryt cieszy się też popularnością na stronach kamiennomagicznych. Same zalety – ma pozytywną wibrację (don’t ask) zwiększającą szczęście, radość, pewność siebie. Tak jak inne złote minerały, jest kamieniem obfitości. Równocześnie znakomicie nadaje się do medytacji (na co przeznaczyć tę obfitość), rezonuje z wyższym czarkami, to jest czakrami, i jest kamieniem mistyków. Poza tym może służyć do obrony przed negatywnymi energiami (tu już zaleciało teorią pola zerowego) i leczy.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org]
