Jest to niebiesko-granatowo-fioletowa odmiana zoisytu, glinokrzemianu o skomplikowanym składzie, {Ca₂}{Al₃}(Si₂O₇)(SiO₄)O(OH). Tanzanit jest ciekawym kamieniem wykazującym tzw. trichroizm, tzn. ma trzy różne barwy zależnie od tego, z której strony go oglądamy (zdjęcie powyżej). Zjawisko to jest związane z anizotropią kryształów, czyli zależnością niektórych właściwości kryształów od kierunku pomiaru. Szyby, które mamy w oknach, tylko dlatego są jednakowo przezroczyste (izotropowe) niezależnie od kata patrzenia, bo szkło nie jest kryształem – nie jest ciałem stałym, tylko przechłodzoną cieczą. Wracając do tanzanitu – naturalne egzemplarze są dość blade, czasem nawet brązowe, i kamienie używane w jubilerstwie są zwykle po obróbce cieplnej (ogrzewanie do 400-500°C w celu wzmocnienia niebieskiej barwy).
Nazwa tanzanitu pochodzi oczywiście od Tanzanii, kraju, w którym został odkryty, a nadała ją jako nazwę handlową słynna firma jubilerska Tiffany w 1968 roku. Jedną z pierwszych znanych osób, które z upodobaniem nosiła biżuterię z tanzanitu, była Liz Taylor. Tanzania jest jedynym miejscem występowania tego kamienia, który można znaleźć w pobliżu Kilimandżaro. Złoża tanzanitu liczą sobie aż 600 milionów lat! Jego odkrywcą jest wojownik z plemienia Masajów, Ndugu Jumanne Ngoma, którego imię w języku suahili znaczy dosłownie „Grający Muzykę we Wtorek”. Otrzymał on nawet od rządu Tanzanii specjalny certyfikat potwierdzający jego osiągnięcie. Największy znaleziony kawałek tanzanitu ważył 3,4 kg (prawie 17 tysięcy karatów).
[zdjęcia za pośrednictwem mindat.org, autorzy: Micheal C. Roarke, Edwards Minerals LLC, Rob Lavinsky & irocks.com, Jeffrey A. Scovil, Weinrich Minerals, Marin Mineral, Kuno Stoeckli]
4947502 – tanzanite 
