Smithit to dla odmiany minerał o prostym składzie: AgAsS₂, czyli mieszany siarczek srebra(I) i arsenu(III). Oryginalnie jest bladoczerwony, jednak pod wpływem światła ciemnieje aż do barwy brązowoczerwonej. Mięczak (1,5–2 w skali Mohsa), gęstość 4,88 g/cm³. Nazwany na cześć George’a Fredericka Herberta Smitha (1872–1953), brytyjskiego mineraloga i kustosza w londyńskim Muzeum Historii Naturalnej, z którym poznaliśmy się już przy okazji herbertsmithitu.
Smithit powstaje w wyniku osadzania się ze stężonych roztworów hydrotermalnych. Opisano go po raz pierwszy w 1905 roku i jest to bardzo rzadki minerał, MinDat wymienia 11 miejsc występowania, rozsianych chaotycznie po całym globie. Japonia, Irlandia, pogranicze Iranu z Azerbejdżanem, Atakama w Chile, okolice Limy w Peru, Hiszpania, Francja, Szwajcaria, Niemcy – oraz złoże tytanomagnetytu Krzemianka w okolicy Suwałk.
Ponieważ niewiele jest w Internecie informacji o tym minerale, postanowiłem zabawić się z Chatem GPT. Oto, co wypluła z siebie sztuczna ćwierćinteligencja:
Smithite to minerał z grupy glinokrzemianów, który należy do podgrupy minerałów zbudowanych z warstwowych struktur krzemianów. Jest rzadko spotykany w przyrodzie i ma interesującą strukturę oraz właściwości. Jego skład chemiczny to (Ni,Co)₄(OH)₆As₂O₈·4H₂O, co oznacza, że jest to minerał zawierający arszenik, nikiel, kobalt, tlen i wodę.
Cechy charakterystyczne:
Wzór chemiczny: (Ni,Co)₄(OH)₆As₂O₈·4H₂O
Twardość w skali Mohsa: Około 2,5–3, co oznacza, że jest stosunkowo miękki.
Wygląd: Smithite występuje w postaci drobnoziarnistych, zielonkawych lub niebieskawych kryształków, często o połysku perłowym lub tłustym.
Gęstość: 3,4–3,6 g/cm³
Łupliwość: Doskonała w jednym kierunku, co oznacza, że łatwo się łamie wzdłuż jednej osi.
Blask: W zależności od stanu skupienia, może mieć połysk tłusty do perłowego.
Występowanie:
Smithite jest minerałem rzadkim, występującym głównie w wulkanicznych i hydrotermalnych środowiskach, szczególnie w miejscach, gdzie obecne są zasoby niklu i kobaltu. Został po raz pierwszy opisany w 1958 roku i jego nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, H. S. Smitha.
Jak widać, ma to wszelki pozór rzetelnej informacji, pomijając drobne błędy w zapisie (np. wzór chemiczny był zapisany ze spacjami, czego się nie powinno robić). Jest tylko jeden problem: taki minerał nie istnieje! Jak wielokrotnie pisałem, radosne rozwijanie bezsensownych aspektów SI prowadzi do jeszcze większej erozji prawdy. Już wkrótce poznawanie faktów będzie równie trudne, jak u Lema było ustalenie, kto rządzi planetą Eden.
EDIT: Postanowiłem porównać to z drugą SI, czyli chińskim Deepseekiem:
Smithite is a rare sulfosalt mineral with the chemical formula AgAsS₂. It typically forms in hydrothermal veins and is associated with other silver and arsenic minerals. Smithite crystallizes in the monoclinic system and often appears as small, prismatic or tabular crystals. Its color ranges from red to reddish-brown, and it has a high luster, often appearing sub-metallic to adamantine.
Key properties of Smithite include:
- Hardness: 2.5–3 on the Mohs scale, making it relatively soft.
- Density: Approximately 5.0–5.2 g/cm³, which is quite dense due to its silver content.
- Streak: Reddish-brown.
- Transparency: It is translucent to opaque.
- Cleavage: Perfect in one direction.
Smithite is named after George Frederick Herbert Smith, a British mineralogist. It is primarily of interest to mineral collectors due to its rarity and distinctive appearance. It is not a significant ore of silver but is valued for its unique crystal structure and association with other rare minerals.
Jak widać, tu jest o wiele lepiej: prawidłowo podany skład, wygląd i inne właściwości, a także pochodzenie nazwy i znaczenie. Pozostają natomiast usterki w danych liczbowych.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Stephan Wolfsried × 4, Vincent Bourgoin × 4, Uwe Haubenreisser; Boro Daskal – Crystal Macedonia (grupa na Facebooku); Joy Desor Mineralanalytik]
