397. Pikeringit

Pikeringit (ang. pickeringite) ma wzór MgAl₂(SO₄)₄·22H₂O i należy do grupy halotrychitu, mającego wzór FeAl₂(SO₄)₄·22H₂O. Jak widać, oba minerały różnią się tylko rodzajem kationu dwudodatniego: w jednym jest nim magnez, w drugim żelazo. Kationy te mogą zastępować się wzajemnie, dlatego pikeringit i halotrychit tworzą szereg, w którym między końcami znajdują się kryształy, zawierające tak Fe²⁺, jak i Mg²⁺. Takie szeregi są często spotykane w mineralogii, ponieważ wśród kationów metali znajdziemy wiele par o podobnej średnicy (a takie mogą się najłatwiej zastępować, bo nie powoduje to zaburzeń w sieci krystalicznej).

Nazwa pikeringitu pochodzi od Johna Pickeringa, amerykańskiego lingwisty, filologa i prezesa Amerykańskiej Akademii Nauk, działającego w 1. połowie XIX wieku. Tak przy okazji, Pickering był nałogowym książkofilem i w trakcie podróży po Europie w początkach XIX stulecia kupił tyle książek, że popadł w długi (czuję pewne pokrewieństwo duchowe). Wskutek tego zmuszony był do sprzedania około 2 tysięcy tomów, które później trafiły do różnych bibliotek, np. Uniwersytetu Princeton.

Pikeringit został odkryty i opisany w 1844 roku, jest bezbarwny i krystalizuje w formie długich, cienkich włókien, choć nie tak „włosistych” jak halotrychit. Czasem włókna są zespolone w większe kryształy (ostatnie zdjęcie), zdarzają się też egzemplarze zabarwione przez różne domieszki: zielone, żółte lub pomarańczowe.

Jest to niezbyt rozpowszechniony minerał, jednak występuje na wszystkich kontynentach. W Polsce znaleziono go w Ciężkowicach koło Tarnowa, przy barwnych jeziorkach w okolicy Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku oraz na hałdzie kopalni Debieńko pod Rybnikiem. Minerał ten powstaje jako produkt przemian pirytu w skałach zawierających dużo glinu oraz w złożach węgla kamiennego, a także w hydrotermalnych złożach rud w suchych regionach i przy fumarolach. (Fumarole to otwory w skałach, przez które z wnętrza Ziemi wydostają się zazwyczaj gorące gazy wulkaniczne i para wodna; analiza materiału emitowanego przez fumarole może posłużyć do przewidywania wybuchów wulkanów).

[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Keith F. Compton, Maggie Wilson, Rock Currier, Václav Macháček, Alter stollen – Paweł Żochowski × 2 (w tym wiodące), Giovanni Scapin, Pierre Clolus; ostatnie Arnold G. Hampson za pośr. Dakota Matrix Minerals]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *