Nambulit jest krzemianem litu i manganu o wzorze LiMn2+₄Si5O₁₄(OH), odkrytym w Japonii, o zabarwieniu od żółtopomarańczowego do czerwonobrązowego. Twardość 6,5, gęstość 3,5 g/cm³. Nazwany został na cześć japońskiego geologa Matsuo Nambu, który specjalizował się w minerałach manganu. Powstaje w reakcji między roztworem hydrotermalnym a rodonitem, innym krzemianowym minerałem manganu. Jest dość rzadkim minerałem, który w naturze występuje w postaci cienkich żył, a także większych kryształów o długości do 8 mm (w japońskiej kopalni Tunakozawa), a nawet do 3 cm (w Namibii, w rejonie Tsumebu). Z rzadka w handlu trafiają się oszlifowane egzemplarze o wadze do 10 karatów (2 g).
Z pierwiastków, które wchodzą w skład nambulitu, nie opisywałem jeszcze tylko tlenu 🙂 Jest to jeden z pierwiastków najbardziej rozpowszechnionych we Wszechświecie – trzeci po wodorze i helu. Jest też bardzo rozpowszechniony na Ziemi – to główny pierwiastek skorupy ziemskiej (w postaci różnych związków); stanowi też ponad 1/5 atmosfery. Trzeba jednak zauważyć, że zawartość tlenu w atmosferze ziemskiej bywała w historii naszej planety bardzo różna. Początkowo nie było go tam prawie wcale, gdyż bardzo chętnie reaguje z innymi substancjami. Ilość tlenu w atmosferze zaczęła rosnąć dopiero po pewnym czasie od pojawienia się organizmów fotosyntezujących. W niektórych okresach istnienia Ziemi była nawet wyższa niż dzisiaj – np. w okresie kredowym, największego rozpanoszenia się dinozaurów i innych wielkich gadów, sięgała prawie 30%. Zapewne był to jeden z powodów gigantycznych rozmiarów wielu ówczesnych zwierząt.
Tylko jeden pierwiastek (fluor) przyciąga elektrony silniej niż tlen, dlatego tlen należy do najsilniejszych utleniaczy. Został odkryty już w 1598 roku przez Michała Sędziwoja i ponad 170 lat później niezależnie przez K. Scheelego w roku 1769 i J. Priestleya (uznawanego powszechnie za odkrywcę) w roku 1774. Cząsteczka tlenu ma taką budowę, że występują w niej niesparowane elektrony, przez co tlen jest przyciągany przez magnes(!). Pokazano to np. na tym filmie: https://www.youtube.com/watch?v=QN391RkUHnQ
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org z wyjątkiem ostatniego]
