122. Moissanit

Moissanit to jeden z najprostszych chemicznie minerałów, jakie się tu pojawiły – węglik krzemu SiC. Jako związek chemiczny węglik krzemu jest znany od pierwszej połowy XIX wieku – został otrzymany przez sławnego szwedzkiego chemika Jönsa Jacoba Berzeliusa, znanego m.in. z odkrycia krzemu, selenu, toru i ceru oraz wprowadzenia pojęć „kataliza”, „polimer”, „izomer” i „alotrop”. Berzelius był synem nauczyciela, ale za swoje osiągnięcia został uszlachcony i ostatecznie uzyskał stopień barona. Ożenił się w wieku 56 lat z 24-latką (w tamtych czasach to oznaczało – ze starą panną).

A wracając do moissanitu – minerał ten ma twardość 9,25-9,5 w skali Mohsa (czyli większą niż korund!) i gęstość ok. 3,2 g/cm³. Został odkryty pod koniec XIX wieku przez Henriego Moissana w próbkach meteorytu Canyon Diablo z Arizony. Jest niezwykle rzadkim minerałem, początkowo uważano, że na Ziemi występuje tylko w meteorytach. Znamy dziś jednak naturalne ziemskie moissanity, np. w ostatnich latach dużo dość sporych kryształów (największy 4,1 mm, 7. zdjęcie) znaleziono w regionie Hajfy w Izraelu. Łatwo też pomylić moissanit z diamentem, który ma nieco tylko większą gęstość i twardość. Moissanit z meteorytów różni się od ziemskiego składem izotopowym, który wskazuje, że te meteoryty pochodzą spoza Układu Słonecznego! Przypomnę, że jak dotąd dysponujemy tylko jedną niewątpliwą obserwacją astronomiczną obiektu spoza naszego Układu, asteroidy Omłamła czy jakoś tak.

Moissanit stosowany dziś w różnych dziedzinach jest substancją otrzymaną sztucznie. Od około 20 lat kamień ten zyskuje coraz większą popularność wśród jubilerów, jako zamiennik diamentu. Niektóre właściwości optyczne moissanitu są nawet lepsze niż diamentu, a rozróżnić można te dwa kamienie na podstawie tzw. termochromizmu – otóż ogrzewany moissanit w temp. około 65°C zaczyna zmieniać barwę. Jest to istotne, ponieważ moissanit jest o wiele tańszy od diamentu (bez problemów można go kupić w Internecie, np. na Aliexpress) i czasem oszuści sprzedają go jako diament.

[zdjęcia pochodzą z różnych stron internetowych; nr 6 z https://www.gia.edu/gems-gemology/summer-2014-gemnews-moissanite-crystals-israel]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *