Z serii „Najsławniejsze kamienie” dziś szmaragdy. Przypomnę, że szmaragd jest odmianą minerału berylu (Be₃Al₂(SiO₃)₆) o barwie w różnych odcieniach zieleni, spowodowanej domieszką chromu lub wanadu. Szmaragdy są twarde (7,5-8 w skali Mohsa), ale najczęściej zawierają wiele inkluzji, wobec czego są kruche. Inkluzja to występujący wewnątrz kamienia pęcherzyk gazu (niekoniecznie powietrza) lub inne ciała obce. Mogą to być fragmenty skały macierzystej, innego minerału, bąbelki z wodą lub ropą naftową, a w bursztynie – substancje organiczne (pyłki, fragmenty roślin, owady, a nawet większe zwierzęta). Wiele pięknych i dużych szmaragdów pochodzi z terenów dzisiejszej Kolumbii, gdzie były pozyskiwane jeszcze w czasach prekolumbijskich – a później na ogół zostały złupione przez Corteza i innych konkwistadorów, i przywiezione do Europy.
[zdjęcia z różnych stron internetowych, Wikipedii]
1) Bahia to dość nietypowy egzemplarz jak na tę listę, ponieważ nie jest to pojedynczy kamień, a grupa kryształów szmaragdu wbudowanych w skałę macierzystą. Całość waży 341 kg (ok. 1,7 miliona karatów), a same kamienie szacuje się na około 180 000 karatów (36 kg). Wartość całości szacowana jest na ok. 400 milionów dolarów. Podjęto wiele nieudanych jak dotąd prób sprzedaży tego cacka, w tym przez wystawienie na eBayu za 75 milionów USD.
1a) Bahia pochodzi z kopalni berylu w stanie Bahia w Brazylii. W pewnym momencie został przewieziony do USA, co spowodowało serię sporów – i procesów – dotyczących własności kamienia, podobno kupionego przez grupę Amerykanów za 1,3 miliona dolarów. Co prawda w 2015 roku amerykański sąd ustalił, że Bahia należy do pewnej amerykańskiej spółki, grozi mu jednak konfiskata na rzecz Brazylii, z której być może wywieziono go nielegalnie.
.
2) Duke of Devonshire, waga 1384 karaty (277 g) jest jednym z największych nieoszlifowanych szmaragdów, jakie znaleziono. Pochodzi z kopalni Muzo w Kolumbii i został przekazany (niektóre źródła twierdzą, że sprzedany) przez cesarza Brazylii Pedra I Williamowi Cavendishowi, brytyjskiemu politykowi, miłośnikowi ogrodów, przyjacielowi Karola Dickensa i rzeźbiarza Antonio Canovy.
2a) Cavendish jest znany m.in. jako wieloletni prezes Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego, założyciel Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew i człowiek, który wyhodował najpopularniejszą dziś odmianę banana, nazwaną zresztą od jego nazwiska (tak, to te banany, które możemy kupić w naszych sklepach). Szmaragd Duke of Devonshire znajduje się obecnie w słynnym Muzeum Historii Naturalnej (ang. Natural History Museum) w Londynie.
.
3) Gachala jest kolejnym z wielkich nieszlifowanych szmaragdów – waży 858 karatów (172 g) i ma rozmiar około 5 cm. Pochodzi z miasta Gachala w Kolumbii, gdzie znaleziono go w jednej z kopalń w 1967 roku.
3a) Obecnie Gachala znajduje się w Smithsonian Institution w Waszyngtonie, gdzie trafił w 1969 roku jako dar nowojorskiego jubilera Harry’ego Winstona, posiadacza wielu słynnych klejnotów, zwanego „królem diamentów”. Prócz tego szmaragdu podarował też Smithsonian diamenty Hope i Portuguese. O Winstonie wspomina także tekst śpiewanej przez Marylin Monroe piosenki Diamonds are a Best Girl’s Friend z filmu „Mężczyźni wolą blondynki”.
.
4) Mogul Mughal jest 218-karatowym (ok. 44 g) oszlifowanym kamieniem o wymiarach ok. 5 na 4 na 4 cm. Pochodzi z Kolumbii, pierwotnie sprzedany został do Indii. Jego nazwa oznacza mniej więcej „mogolski Mogoł” 🙂 Kamień ten osiągnął cenę ponad 1,5 miliona funtów podczas aukcji w Christie’s w 2001 roku. Obecnie znajduje się w katarskim Muzeum Sztuki Muzułmańskiej w Doha.
4a) Na Mogul Mughal wyryta jest szyicka inskrypcja i data z okresu panowania szóstego cesarza Mogołów, Aurangzeba (1695), słynącego z pobożności (niektórzy mówią – dewocji, a nawet fanatyzmu), szerzenia islamu i patronowania wielu dziełom sztuki i architektury. Wybudowane na jego zlecenie mauzoleum żony, Bibi Ka Maqbara, bardzo przypomina założeniem Tadź Mahal (zostało zaprojektowane przez syna budowniczego TM).
.
5) Mim to nieszlifowany szmaragd znaleziony w 2014 roku w Kolumbii, o pięknym kształcie pryzmatu sześciokątnego. Waży 1390 karatów (278 g). Znajduje się dziś w prywatnym muzeum Mim w Bejrucie, mieszczącym 2000 minerałów oraz skamieliny zwierząt latających i morskich.
- Zdjęcie Cacoush – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=74229628
.
6) Chalk jest kolejnym szmaragdem pochodzącym z Kolumbii, oszlifowanym ostatecznie do wagi nieco mniej niż 38 karatów (ok. 7,5 g). Pierwotnie należał do władców indyjskiego stanu Baroda i był głównym kamieniem naszyjnika maharani Saheby. W XX wieku został przeszlifowany i wprawiony w pierścień zaprojektowany przez znanego nam skądinąd Harry’ego Winstona i znajduje się dziś w Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie (należy do Smithsonian Institution).
.
7) Sacred Emerald Buddha to posążek Buddy wyrzeźbiony z 3600-karatowego (720 g) kamienia znalezionego w 1994 roku w Afryce. Ukończony w 2006 roku posążek waży 2620 karatów (524 g). Nie należy go mylić ze słynnym Szmaragdowym Buddą znajdującym się w Tajlandii, który jest wykonany z zielonego jadeitu.
- Zdjęcie ze strony International Gem Society