Plumbofyllit (ang. plumbophyllite) jest krzemianowym minerałem ołowiu i ma wzór Pb₂Si₄O₁₀·H₂O. Zabarwienie bladożółte, bladozielone lub bladoniebieskie, twardość 5, gęstość ok. 4 g/cm³. Jego nazwa sygnalizuje zawartość ołowiu, łac. plumbum, oraz widoczny niekiedy płatkowy, „liściasty” pokrój (od greckiego φύλλον „liść”). Kryształki widoczne na zdjęciach są malutkie, nie przekraczają milimetra.
Jest to niezwykle rzadki minerał, występuje tylko w górze Isa w Queenslandzie (Australia) oraz w kopalni Blue Bell w pobliżu miasteczka Zzyxx w Górach Sodowych (ang. Soda Mountains) w Kalifornii. Za samodzielny minerał został uznany dopiero w 2009 roku, więc magicy od kamieni jeszcze go nie wykryli.
Miasteczko Zzyxx zawdzięcza fascynującą nazwę niejakiemu Curtisowi Howe’owi Springerowi, który był XX-wiecznym radiokaznodzieją, szurystą od pseudomedycyny i pastorem metodystów. Słowo to miało być rzekomo ostatnim hasłem w słowniku języka angielskiego (i ostatnim słowem w dziedzinie zdrowia), jednak w rzeczywistości było jego wymysłem. Zajęciem Springera (poza wygłaszaniem andronów w radiu i oszukiwaniem naiwnych) było organizowanie uzdrowisk zajmujących się wodolecznictwem, z których wszystkie zbankrutowały. Zzyxx było jednym z nich i może nic dziwnego w tym, że nie wypaliło jako uzdrowisko wodne, gdyż znajdowało się na pustyni Mojave 😉 Za to już w bieżącym stuleciu nakręcono dwa półamatorskie horrory rozgrywające się w okolicach tej mieściny.
Skoro już się zagłębiliśmy w meandry filologii, można jeszcze dodać, że starożytni Rzymianie wytwarzali z ołowiu – taniego metalu odpornego na korozję – między innymi rury wodociągowe. Biorąc pod uwagę toksyczne właściwości ołowiu, doskonale pasuje tu powiedzonko Obelixa „Ale głupi ci Rzymianie”. Według jednej z koncepcji historyków ołowiane rury wodociągowe (oraz garum, popularny naonczas sos zawierający dużo octanu ołowiu) przyczyniły się do upadku zachodniego cesarstwa rzymskiego, gdyż jednym z objawów zatrucia ołowiem jest upośledzenie płodności, co przyczyniło się do zmniejszenia liczby prawdziwych obywateli rzymskich. Jednak metal ten był używany w wodociągach jeszcze w średniowieczu, stąd w cywilizacji zachodnioeuropejskiej nazwa zawodu zajmującego się rurami wodociągowymi pochodzi od łacińskiej nazwy ołowiu – hydraulik to np. po angielsku plumber, a po francusku plombier, zaś instalacja wodociągowa nazywa się odpowiednio plumbing i plomberie.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Stephan Wolfsried, Alex Earl × 4, JM, Jason B. Smith, Jesse Crawford, Rolf Luetcke]
