Dzisiaj bardzo mało znany minerał o nazwie eulytin, eulitin lub eulityt, chemicznie krzemian bizmutu Bi₄(SiO₄)₃. Krystalizuje w różnych postaciach – jako pojedynczy kryształ w kształcie tetraedru (bryły zwanej czworościanem foremnym) o barwie bursztynowej (maks. 2 mm), jako zespół wielu mniejszych kryształów – w postaci rozetek, które bywają też ciemnobrązowe lub bezbarwne, wreszcie w postaci drobnokrystalicznej jako zielone kulki. Twardość 4,5, gęstość do 6,6 g/cm3.
Nazwa pochodzi od greckiego słowa eulytos, które oznacza „łatwo rozpuszczalny” lub „łatwo topliwy”, co wiąże się z niską temperaturą topnienia tego minerału. Występuje on w żyłach kwarcu znajdujących się w złożach rud bizmutu, np. w Saksonii albo w czeskim Jachymovie. Ta miejscowość słynie m.in. z eksploatowanych od XVI wieku złóż srebra, z którego bito monetę o nazwie „Joachimsthaler Gulden”, co później dało nazwą talarowi, a pośrednio i dolarowi.
W Jachymovie znajdują się też złoża uranu, z których pochodzi ruda uranowa, w której Maria Skłodowska-Curie wykryła rad. Ponadto kopalnie uranu w Jachymovie były eksploatowane w czasie II wojny światowej przez hitlerowców. Niemcy próbowali wtedy stworzyć broń atomową i zbudowali wiele reaktorów jądrowych, np. w okolicy Monachium, w Miersdorf pod Berlinem i Bad Saarow koło Frankfurtu nad Odrą – a także we Wrocławiu, gdzie do dziś istnieją dwa budynki, które mogły mieścić takie reaktory. Wedle nie do końca potwierdzonych informacji w Lipsku doszło do wybuchu reaktora, a w marcu 1945 roku hitlerowcy przeprowadzili dwie kontrolowane eksplozje atomowe o niewielkiej mocy.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org]
