Halotrychit (ang. halotrichite) o wzorze FeAl₂(SO₄)₄·22H₂O jest najbardziej nieuczesanym minerałem, jaki do tej pory widzieliśmy. Jest to zresztą odzwierciedlone w jego nazwie, pochodzącej do greckich słów αλζ (halos) „sól” i τρικοζ (trichos) „włos”, a będącej tłumaczeniem starej niemieckiej nazwy „Haarsalz”, czyli po prostu włochata sól. Twardość 1,5-2, gęstość 1,9 g/cm³, żelazowy analog pikeringitu, który zamiast Fe²⁺ zawiera Mg²⁺.
Minerał ten tworzy charakterystyczne długie, włosowate kryształy, najczęściej bezbarwne, czasem żółtawe lun zielonkawe (często wygląda na barwny dzięki innym minerałom w pobliżu). Nie radziłbym go jednak czesać, gdyż te włoski są kruche. Minerał ten, podobnie jak inne tworzące długie, włóknowate kryształy, próbowano stosować do przesyłania obrazów na zasadzie światłowodów, co poniekąd się udało. Jednak okazały się niepraktyczne w tym zastosowaniu z uwagi na kruchość i niewielką długość kryształów.
Jest znany od początków XIX wieku i występuje w wielu miejscach na całym świecie; w Polsce znaleziono go m.in. w Rydułtowach pod Rybnikiem, kopalni Słupiec w Nowej Rudzie i w Wieściszowicach na Dolnym Śląsku. Powstaje wskutek erozji i rozkładu pirytu, zwykle u wylotu kominów wulkanicznych. Wysoka temperatura panująca w takich miejscach odpowiada za nietypowy kształt halotrychitu, który osadza się z par.
Halotrychit bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i hydrolizuje, dając roztwór o odczynie kwasowym. Anglosasi nazywają go też feather alum, czyli „pierzasty ałun” z uwagi na podobieństwo do ałunu. Ałuny są grupą podwójnych siarczanów, zawierających jon jednododatni (metalu lub amonu) i jon trójdodatni (metalu). Najpopularniejszym ałunem jest tzw. ałun glinowo-potasowy o wzorze KAl(SO₄)₂·18H₂O. Substancja ta znana jest od starożytności; Egipcjanie zbierali go na pustyni i już 1500 lat p.n.e. stosowali do usuwania mętności wody. W czasach rzymskich potrafiono go już wytwarzać, zajmowano się tym m.in. na wyspie Lesbos od II do VII wieku n.e. Był wtedy, a także później, aż do czasów współczesnych, stosowany jako utrwalacz farbowanej wełny. Ale może napiszę kiedyś o nim więcej, bo może tworzyć bardzo ciekawe kryształy.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Volker Betz, Rob Lavinsky & irocks.com × 2, Vitezslav Snasel, Antonio Borrelli, Tamás Ungvári Collection, Gaetano Sicurella, Paolo Grosso (wiodący), Rui Nunes]
[źródło informacji o światłowodach: Gretta S. Baur, Willard N. Larsen, and l. B. Sand, „Image Projection By Fibrous Minerals”, Am. Min. 42 (1957), 697-699]
