Hydrocynkit (ang. hydrozincite) jest węglanowo-wodorotlenkowym minerałem cynku, wzór Zn₅(CO₃)₂(OH)₆. Twardość 2-2,5, gęstość 3,5-4 g/cm³. Zabarwienie od białego do szarego (zanieczyszczony może być ciemniejszy), zwykle tworzy zbite agregaty, porowaty lub zwarty; szczególnie efektownie wyglądają te kuliste. Składają się z małych igiełkowatych kryształków, które mogą tworzyć puchate kulki, jednak widoczne tylko w powiększeniu. W sprzyjających warunkach może tworzyć nerkowate bulwy, a nawet stalagmity.
Nazwany w połowie XIX wieku od składu (cynk i anion wodorotlenkowy, ang. hydroxide). Jest też znany pod nazwami „marionit” i „kwiat cynkowy” (ang. zinc bloom). Mineralogia zna kilka takich „kwiatów” – jest to tradycyjna nazwa minerałów wyglądających jak nalot na skale, np. siarkę rodzimą pokrywającą drobnokrystalicznym nalotem kamienie przy wylotach fumaroli nazywano kwiatem siarczanym.
Hydrocynkit to minerał wtórny, produkt przemian np. sfalerytu ZnS. Stwierdzono też, że może wytrącać się z wód naturalnych pod wpływem działania pewnych mikroorganizmów (sinic z rodzaju Scytonema i glonów z rodzaju Chlorella). Zjawisko takie wykryto np. w rzece Naracauli na Sardynii.
Występuje bardzo powszechnie na całym świecie, znaleziono go nawet na Grenlandii. A w Polsce – w okolicach Olkusza (tak na Mindacie; polskie źródła podają też występowanie w kopalniach Bytomia i Chrzanowa). Stanowi minerał kolekcjonerski oraz jedną z pomniejszych rud cynku. Przez wyprażanie otrzymuje się z niego nanocząstki tlenku cynku; do tego celu stosuje się też hydrocynkit otrzymany sztucznie w reakcji octanu cynku z mocznikiem. Powstają wtedy m.in. nanopłatki albo mikrosfery ZnO określane jako „jeżowce” (ostatnie zdjęcie).
Hydrocynkit łatwo rozpuszcza się w kwasach. Może też posłużyć jako materiał wchłaniający kadm i inne metale ciężkie z zanieczyszczonej wody. Ponadto hamuje korozję przedmiotów wykonanych ze stopów miedzi i cynku. W świetle ultrafioletowym wykazuje jasnoniebieską fluorescencję, widoczną na niektórych zdjęciach.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Michael Shaw, Pascal Chollet, Steve Rust, Robert O. Meyer, Henry Minot, Robert Vernet, Fabre Minerals; ostatnie zdjęcie z artykułu Min Chen, Yingli Wang, Lianying Song, Poernomo Gunawan, Ziyi Zhong, Xilin She i Fabing Su „Urchin-like ZnO microspheres synthesized by thermal decomposition of hydrozincite as a copper catalyst promoter for the Rochow reaction”]
