Tryplit (ang. triplite), nie mylić z trilitem 😉 jest minerałem manganu o wzorze Mn²⁺₂(PO₄)F, mającym dość różnorodny wygląd i zabarwienie od różowawo-czerwonego przez brązowe do czarnego. Najbardziej efektowne są egzemplarze przejrzyste, zwykle o barwie zgaszonej czerwieni. Różowe i czerwone zabarwienie tego minerału pochodzi od jonów manganu(II), które w stężonym roztworze wodnym są bladoróżowe, ale w otoczeniu innych jonów lub cząsteczek mogą przechodzić w postać o bardziej wyrazistej barwie. Inne barwy wynikają z obecności domieszek, np. jonów żelaza(II), magnezu, wapnia.
Gęstość tryplitu mieści się w przedziale 3,5÷3,9 g/cm³, a twardość – 5-5,5. Jest to minerał na tyle twardy, że bywa wykorzystywany w jubilerstwie. Ładne przejrzyste kamienie nadające się do szlifowania fasetkowego są jednak bardzo rzadkie, a przez to i drogie, zaś ich szlifowanie jest bardzo trudne. Przykładowo egzemplarz oszlifowany w kształt łezki oferowano na portalu Gemfrance za 540 euro plus VAT, a kamień ten waży zaledwie 0,6 karata i ma długość 5,5 mm. Szeroki przedział gęstości wynika natomiast z różnego pokroju tego minerału, a także z tego, że nawet ładne przejrzyste kryształy mogą zawierać wiele skaz, np. inkluzji – pęcherzyków powietrza.
Nazwa tryplitu pochodzi od greckiego słowa τριπλόος (triplos) „trzykrotny, potrójny” i wzięła się stąd, że minerał ten ma trzy płaszczyzny łupliwości. Płaszczyzny takie są cechą charakterystyczną minerałów; kamień uderzony (lekko!) pod odpowiednim kątem pęka w miarę równo wzdłuż płaszczyzny łupliwości. Na przykład surowy diament można w ten sposób obrobić do kształtu ośmiościanu, trzeba jedynie wiedzieć, w który punkt i pod jakim kątem uderzyć.
Tryplit jest dość rzadkim minerałem, choć znaleziono go na wszystkich kontynentach poza Antarktydą, nawet w dość nietypowych miejscach, jak Madagaskar i wschodnia Syberia (w Polsce – na Dolnym Śląsku). Powstaje w pegmatytach granitowych bogatych w fosforany i jest trochę podobny do innego minerału manganu, rodochrozytu, z którym czasem współwystępuje. Odkryto go w 1813 roku we Francji.
Wedle stron kamiennomagicznych tryplit wzmacnia kreatywność właściciela, usprawnia przepływ energii życiowej, sprzyja tworzeniu dobrych związków odwodząc człowieka od kłótni i krytykanctwa, rozjaśnia myśli, sprzyja zachowaniu zimnej krwi przy podejmowaniu decyzji oraz ułatwia spoglądanie na rzeczy z różnych punktów widzenia.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Rob Lavinsky & irocks.com, Pavel M. Kartashov, Rruff Project; egzemplarze szlifowane: Gemshare David Weinberg, Gemstone Dictionary, Gemfrance, GemGazer]
