218. Sulwanit

Sulwanit jest metalicznym minerałem o wzorze Cu₃VS₄, czyli zawiera siarkę i wanad, co odzwierciedla jego nazwa. Twardość 3,5, gęstość 4 g/cm³. Wedle badań z 1993 roku zawiera miedź na I i II stopniu utlenienia oraz wanad na II i V stopniu utlenienia (siarka, jak zwykle w minerałach siarczkowych, jest na –II). Naturalnie występujący wanad(II) jest bardzo nietypowym zjawiskiem – ten pierwiastek, aczkolwiek teoretycznie metal, najtrwalszy jest na IV i V stopniu utlenienia, a jego związki mają wtedy charakter kwasowy (odrobinkę przypominając związki fosforu(V)).

Sulwanit jest rzadki, niemniej występuje w wielu miejscach na całym świecie, przede wszystkim w kopalni Edelweiss w południowej Australii, w słynnej wśród kolekcjonerów minerałów kopalni Tsumeb w Namibii, a także w Kongu, na pustyni Gobi, a najbliżej Polski w Czechach, ale zachodnich w rejonie Pilzna. Krystalizuje jako trzymilimetrowe agregaty w siarczkach miedzi, a także w formie cienkich powłok na powierzchni innych siarczków.

Minerał ten powstaje w żyłach hydrotermalnych w złożach miedzi zawierających siarczek wanadu. Znane są też odmiany zawierające niob lub tal zamiast wanadu i selen zamiast siarki. Sulwanit ma barwę szarą w świetle widzialnym, ale w miejscach wypolerowanych jest złotawy. Wykazuje efekt fotoelektryczny, dzięki czemu nanokryształy sulwanitu są rozważane jako materiał absorbujący do wytwarzania cienkowarstwowych materiałów fotowoltaicznych. W tym przypadku wykorzystuje się jednak nie minerał naturalnego pochodzenia, a sztuczny sulwanit otrzymywany z acetyloacetonianów miedzi(II) i wanadu(III) oraz sproszkowanej siarki.

[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org, autorzy: Italo Campostrini, Enrico Bonacina, Matteo Chinellato]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *