Tjujamunit to kanarkowożółty minerał uranu, o wzorze Ca(UO₂)₂(VO₄)₂·5-8H₂O. Oglądaliśmy onegdaj jego odmianę, nieco ciemniejszy metatjujamunit. Jest to bardzo rzadki minerał, występujący głównie w Kotlinie Fergańskiej w Uzbekistanie i w Kolorado. Żywe zabarwienie tiujamunitu wynika z dużej zawartości uranu, ok. 50% mas. Jest bardzo miękki (1,5-2 w skali Mohsa), silnie radioaktywny, ale nie wykazuje fluorescencji. Powstaje wskutek wietrzenia uraninitu. Jego nazwa pochodzi od miejscowości w Kotlinie Fergańskiej, w której go odkryto, Tiuja-Mujun.
O uranie już parokrotnie pisałem, można jeszcze dodać, że niezależnie od radioaktywności tego metalu, zarówno sam uran, jak i jego związki są silnie toksyczne. Spożycie powoduje biegunkę i wymioty, zapalenie mięśnia sercowego, upośledzenie układu odpornościowego. Uran wpływa też na układ rozrodczy, m.in. zwiększając prawdopodobieństwo, że pierwsze dziecko spłodzone przez mężczyznę będzie płci żeńskiej.
[zdjęcia za pośrednictwem strony mindat.org]
